Fructose, ook bekend als levorose, is een van nature voorkomende eenvoudige suiker die voorkomt in fruit en honing. Het is twee keer zo zoet als tafelsuiker en heeft een lage glycemische index, waardoor het een natuurlijk alternatief is voor tafelsuiker voor mensen die calorieën willen verminderen of een gezonde bloedsuikerspiegel willen behouden. Om deze redenen wordt het soms gebruikt om taarten, koekjes en andere zoetigheden te maken. Er moet echter voorzichtigheid worden betracht bij het gebruik van fruitsuiker bij het thuis koken, aangezien deze andere fysische en chemische eigenschappen heeft dan tafelsuiker en in standaardrecepten niet altijd in dezelfde hoeveelheden kan worden vervangen.
Monosachariden zijn de eenvoudigste vorm van suiker, elk bestaande uit één enkel suikermolecuul. Er zijn veel monosachariden, zowel synthetisch als natuurlijk, maar de enige monosachariden die in voedingsmiddelen voorkomen zijn fructose, glucose en galactose. Monosachariden zijn meestal in paren gebonden, in welk geval ze disachariden worden, zoals sucrose, maltose en lactose. Suikermoleculen kunnen zich ook binden aan lange ketens die polysachariden of complexe koolhydraten worden genoemd. Vanuit voedingsoogpunt kunnen complexe koolhydraten worden beschouwd als de belangrijkste vorm van suiker in de voeding, omdat het langer duurt voordat ze worden afgebroken in het spijsverteringsstelsel en stabielere bloedsuikerspiegels produceren dan snel verwerkte eenvoudige suikers.
De chemische formule van monosachariden bevat doorgaans enkele veelvouden van CH2O. In een typisch monosacharide vormen de koolstofatomen een keten waarin elk koolstofatoom op één na is vastgemaakt aan een hydroxylgroep. De niet-gebonden koolstof vormt een dubbele binding met het zuurstofmolecuul om een carbonylgroep te vormen. De positie van de carbonylgroep verdeelt monosachariden in ketosen en aldosen. Een laboratoriumtest, de Seliwanoff-test genaamd, bepaalt chemisch of een bepaalde suiker een ketose (als het suiker is) of een aldose (zoals glucose of galactose) is.
Hoewel fruitsuiker en honing over het algemeen als veilig worden beschouwd, kan overmatige consumptie leiden tot hyperurikemie, een aandoening waarbij de urinezuurspiegels in het bloed stijgen. Er zijn ook spijsverteringsstoornissen die gepaard gaan met problemen bij het verteren of opnemen van fruitsuikers uit de voeding. Fructosemalabsorptie is een gebrek aan vermogen van de dunne darm om deze specifieke suiker te absorberen, wat resulteert in een hoge suikerconcentratie in het spijsverteringsstelsel. De symptomen en detectie van deze aandoening zijn vergelijkbaar met die van lactose-intolerantie, en de behandeling bestaat meestal uit het verwijderen van het voedsel dat lactose-intolerantie veroorzaakt uit het dieet.
Een ernstiger aandoening is erfelijke fructose-intolerantie (HFI), een genetische aandoening waarbij sprake is van een tekort aan leverenzymen die nodig zijn voor de vertering van fructose. Symptomen omvatten meestal ernstig maag-darmklachten, uitdroging, convulsies en zweten. Indien onbehandeld, kan HFI permanente lever- en nierschade en zelfs de dood veroorzaken. Hoewel HFI veel ernstiger is dan malabsorptie van fructose, is de behandeling vergelijkbaar en wordt er meestal op gelet dat voedsel dat fruitfructose of derivaten daarvan bevat, wordt vermeden.
